“กำเนิดเดิม” ตัวตนของเรา

ในบทความชุดนี้ ต้องการจะนำเสนอว่า กิเลสอยู่ที่ไหน?  และได้กล่าวไปแล้วว่า อยู่ในขันธ์ 5 จึงต้องกล่าวถึง “ขันธ์ 5” ให้เข้ากันตรงกันเสียก่อน

ในบทความก่อนหน้านี้ ได้อธิบายไปแล้วว่า ที่อนัตตลักขณสูตรกล่าวว่า ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวตนของเรานั้น  ถูกต้องแล้ว 

แต่ไม่ใช่ว่า “ตัวตนไม่มี”  ตัวตนของเราๆ ท่านๆ ทั้งหลายต้องมี ซึ่งก็คือ “กำเนิดเดิม”

กำเนิดเดิมนั้น เป็นส่วนละเอียดของขันธ์ 5

หลวงพ่อวัดปากน้ำได้อธิบายถึงองค์ประกอบของกำเนิดเดิมแล้วว่า ประกอบด้วย กำเนิดกาย กำเนิดเห็น กำเนิดจำ กำเนิดคิด และกำเนิดรู้

กำเนิดเดิมนี่แหละ ที่เป็นตัวไปเกิดมาเกิด เป็นตัวที่เก็บข้อมูลบุญ-บาป  กำเนิดเดิมเดิมนี่แหละ ที่จะเป็นตัวไปหาขันธ์ 5 ส่วนหยาบข้างหน้า 

กำเนิดเดิมนี่แหละคือ ตัวตนของเรา 

ขอย้ำว่า กำเนิดเดิมยังตกอยู่ในพระไตรลักษณ์ คือ เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา  และขอย้ำแบบยกกำลังสองว่า กำเนิดเดิมไม่ใช่ “อัตตาแบบพราหมณ์”

หลวงพ่อวัดปากน้ำเขียนเรื่อง “กำเนิดธาตุธรรมเดิม” ไว้ในหนังสือมรรคผลพิสดาร หน้า 27 ดังนี้

กำเนิดธาตุธรรมเดิมกับขันธ์ ๕ นั้น ต่างกันคนละอย่าง ไม่ใช่อย่างเดียวกัน  คือ กำเนิดธาตุธรรมเดิมนั้น เป็นพืชเดิมที่จะก่อเป็นขันธ์ ๕ ขึ้น … กำเนิดธาตุธรรมเดิมของมนุษย์ ตั้งอยู่ศูนย์กลางกายฐานที่ ๖ ที่ภายในสะดือเข้าไป เห็นดวงกลมใส สะอาดบริสุทธิ์ ประมาณเท่าปลายเข็ม หรือเท่าเมล็ดโพธิ์ เมล็ดไทร นี่เป็นพืชเดิม เกิดมีขึ้นก่อน …

ในทางวิชาธรรมกายนั้น “ธรรมะ” ไม่ว่าจะเป็นหัวข้อใด ในส่วนละเอียดจะเป็น “ดวงกลม” ทั้งสิ้น  กำเนิดธาตุธรรมเดิม หรือกำเนิดเดิมนั้น เป็นดวงกลมใส

ข้อความตรงนี้ สอดคล้องกับ พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๐  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๒ อังคุตตรนิกาย เอก-ทุก-ติกนิบาต ดังนี้

ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราย่อมไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้อย่างหนึ่ง ที่เปลี่ยนแปลงได้เร็ว เหมือนจิต ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตเปลี่ยนแปลงได้เร็วเท่าใดนั้น แม้จะอุปมาก็กระทำได้มิใช่ง่าย ฯ ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตนี้ผุดผ่อง แต่ว่าจิตนั้นแล เศร้าหมองด้วยอุปกิเลสที่จรมา ฯ ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตนี้ผุดผ่อง และจิตนั้นแล พ้นวิเศษแล้วจากอุปกิเลสที่จรมา ฯ

หลวงพ่อวัดปากน้ำเขียนเรื่อง “กำเนิดธาตุธรรมเดิม” ต่อมาอีก ในหน้า 27-28 ดังนี้

กำหนดธาตุธรรมเดิมนั้น ขยายเป็นส่วนท่ามกลาง และเป็นส่วนหยาบออกมาก็เป็นดวงกลมใสสะอาดบริสุทธิ์ หุ้มอยู่ชั้นนอกของกำเนิดธาตุธรรมเดิมส่วนที่ละเอียด ดวงกลมอย่างหยาบท่ามกลางนี้แหละ จะตั้งปฏิสนธิกำเนิดเป็นขันธ์ ๕ ร่างกายของมนุษย์เป็นเบื้องต้น ตั้งแต่เท่าหยาดน้ำมันงาอันใส ซึ่งติดอยู่ปลายขนจามจุรี อันบุรุษผู้มีกำลังปานกลาง สลัดเสียแล้ว ๗ ครั้ง เป็นกลละรูป

ตรงนี้ ก็ยิ่งชัดเจนขึ้นไปใหญ่ คือ กำเนิดเดิมนั้นคือ ตัวตนของเรา  กำเนิดเดิมที่ขยายหยาบขึ้นมา คือ ตัวขันธ์ ๕  

ขันธ์ ๕ นี้เปรียบเสมือนบ้านของคน  กำเนิดเดิมก็คือคน

หรืออาจจะเปรียบเทียบได้อีกอย่างหนึ่งก็คือ  ขันน้ำกับน้ำ 

ขันเปรียบได้กับขันธ์ 5 ส่วนน้ำในขัน ก็คือ กำเนิดเดิม อันเป็นตัวตนของเรา

ดวงกลมที่เป็นกลละรูปของหลวงพ่อวัดปากน้ำนั้น ก็สอดคล้องกับพระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๕  พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๗ สังยุตตนิกาย สคาถวรรค ยักขสังยุต อินทกสูตรที่ ๑ ดังนี้

[๘๐๑] ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้ สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่บนภูเขาอินทกูฏ ซึ่งอินทกยักษ์ครอบครอง เขตกรุงราชคฤห์ ฯ [๘๐๒] ครั้งนั้นแล อินทกยักษ์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับครั้นแล้วได้กราบทูลด้วยคาถาว่า "[ถ้า] ท่านผู้รู้ทั้งหลายกล่าวว่า รูปหาใช่ชีพไม่ สัตว์นี้จะประสพ ร่างกายนี้ได้อย่างไรหนอ กระดูกและก้อนเนื้อจะมาแต่ไหน สัตว์นี้จะติดอยู่ในครรภ์ได้อย่างไร" [๘๐๓] พระผู้มีพระภาคตรัสว่า "รูปนี้เป็นกลละก่อน  จากกลละเป็นอัพพุทะ  จากอัพพุทะเกิดเป็นเปสิ จากเปสิเกิดเป็นฆนะ  จากฆนะเกิดเป็น ๕ ปุ่ม (ปัญจสาขา) ต่อจากนั้น มีผมขน และเล็บ (เป็นต้น) เกิดขึ้น มารดาของสัตว์ในครรภ์บริโภคข้าวน้ำโภชนาหารอย่างใด สัตว์ผู้อยู่ในครรภ์มารดา ก็ยังอัตภาพให้เป็นไปด้วยอาหารอย่างนั้นในครรภ์นั้น" ฯ

ขอสรุปประเด็นที่เกี่ยวกับกำเนิดเดิมหรือตัวตนของเรากับขันธ์ 5 ด้วยข้อเขียนของคุณลุงการุณย์ บุญมานุชในหนังสือ  หน้า 116 ดังนี้

สรุปว่า กำเนิดเดิมมีขึ้นก่อน ขันธ์ ๕ เกิดตามทีหลัง ขันธ์ ๕ มีขึ้นในวันที่ปฏิสนธิ สิ่งที่เกิดพร้อมกับขันธ์ ๕ คือ อายตนะ ๑๒ ธาตุ ๑๘ อินทรีย์ ๒๒ เมื่อกายมนุษย์เป็นอย่างนี้ กายละเอียดอื่นๆ ของเราก็เป็นอย่างเดียวกัน คือ เกิดพร้อมกันหมด...

จากที่กล่าวมาทั้งหมดนั้น จะเห็นได้ว่า ไม่มีพุทธวิชาการหรือนักปริยัติคนไหน สามารถอธิบายเรื่องขันธ์ 5 ได้เข้าใจอย่างชัดแจ้งเท่ากับหลวงพ่อวัดปากน้ำอีกแล้ว 

นี่..หมายความรวมถึงสายปฏิบัติธรรมอื่นๆ ด้วย

พวกเขาเหล่านั้น พอเห็นข้อความในอนัตตลักขณสูตรที่ว่า “ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวตนของเรา”  ความที่ “ไม่รู้” และ “ไม่เห็น”  หรือถ้าจะกล่าวชัดๆ ก็คือ “ไม่มีญาณทัสสนะ” ใดๆ 

จึงตีความเลยเถิด เลยศาสนาพุทธไปว่า “ตัวตนไม่มี”

การตีความว่า “ตัวตนไม่มี” นั้น เข้าข่าย “มิจฉาทิฐิ” เข้าไปแล้ว เพราะ เมื่อเชื่อว่า “ตัวตนไม่มี” บุญ-บาปก็ต้องไม่มีไปด้วย เพราะ จะไม่มีผู้รับผลของบุญ-บาปที่ “ตัวตนของเรา” ทำขึ้น